Exercici per completar la feina de la classe amb un segon nivell de dificultat respecte de l’exercici 1. Aquí ja no trobaràs identificades les abreviatures i hauràs de passar directament al seu desenvolupament i transcripció. L’exercici es realitza a partir d’un document (testament) de començaments del segle XIII, escrit en lletra carolina pre-gòtica, la imatge del qual ha estat cedida per l’Arxiu Capitular de Lleida. Com en l’anterior tractarem de comprendre el contingut del document mitjançant una aproximació a la lectura diplomàtica del mateix.
Com a recurs addicional podeu utilitzar aquest diccionari d’abreviatures.
Desenvolupament de les abreviatures
Desenvolupa les abreviatures en les paraules i expressions següents i transcriu.
Veure imatge en alta resolució [IMG]
Identifica i relaciona
Identifica en el text les qüestions que es demanen. Quan tinguis l’activitat acabada comprova els teus resultats clicant a "Comprovar resultats".
Veure imatge en alta resolució [IMG]
L’escrivà del document.
Poder als marmessors per distribuir els béns i clàusula de revocabilitat del testament.
Llegats a institucions: assenyala la donació als cavallers del Temple.
Elecció de sepultura i donació a la institució escollida.
Llegats a institucions: assenyala la donació als pobres de l’Hospital de Lleida.
L’autor del document.
L’elecció dels marmessors i els seus noms.
Satisfacció de deutes i injúries comeses.
La data del document.
El fet documental.
Tot i no aparèixer explícitament la clàusula d’hereu universal, identifica el possible hereu universal.
Pots consultar una lectura diplomàtica del testament en el següent PDF.
Transcripció de paràgrafs
Transcriu les diferents parts del text. Clicant a "Comprovar" podràs contrastar les respostes.
Sapiens suis disposuit rebus ne post mortem ipsius disensio possit exoriri. Id circo, ego Raimundus de Marimundo, in mea plena memoria, facio meum testamentum
et eligo manumissores meos quos precor esse sine illorum dampno Raimundam, matrem et dominam meam, et Arnaldum de Sanauga et Guillelmum Balb et Bernardum Vacca et
Stephanum de Za Redorta atque Ferrarium Garrabeu quibus dono potestatem dividendi et ordinandi omnium rerum mearum, mobilium et inmobilium, sicut ore et corde dispono et scribi
iubeo, tam si antequam aliut testamentum faciam decessero.
In primis, mando quod omne lucrum quod accepi reddatur. Volo et mando quod domina mea et mater Raimunda ha-
beat suum avere et suum exovar et sponsalicium et totum suum ius sicut pater meus Stephanus de Marimundo melius ei dedit et in suo testamento et in cartis suis continetur.
Et volo et
mando quod Guillelma coniux mea habeat suum dotem et sponsalicium et totum ius suum sicut in cartis suis continetur, et habeat medietatem arezamentorum domus mee.
Et confiteor
quod habeo modo .M.DCCC. mazmutinas. Et iubeo me tumulari Populeto, iuxta patrem meum, et dono ibi .L. mazmutinas.
Dono monasterio Sancti Ilarii .C. solidos; monasterio de Bono
Repos .C. solidos; monachis Populeti, pro una pietancia .C. solidos; monasterio de Pedregal .L. solidos; Milicie Templi armas meas; monasterio Valiis Bone .X. mazmutinas; monasterio
Franchitarum .V. mazmutinas; monasterio de Trogone .V. mazmutinas; monasterio Sanctarum Crucrum .X. mazmutinas; monasterio de Belpuig .V. mazmutinas; paixerie .X. mazmutinas; pauperibus
hospitalis Ylerde .X. mazmutinas. Ferrerone, nutrite mee .C. solidos; Berengerone, filie Petri [Mercalade] .C. solidos; Iohanni de Àger, scribe, amore patris mei .L. mazmutinas; Raimunde, filie
Suriane .C. mazmutinas; Guillelmo Balbo .LXX. mazmutinas quas mihi debet, et aliud quod mihi debet. Relinquo Marione, sorori mee .C. mazmutinas; Domingelo .X. mazmutinas; Marie, sorori eius
.X. mazmutinas; Guillelme, filie Raimundi de Zes Borges, .XX. mazmutinas; infanti de quo uxor mea pregnans est, si filia erit habeat .M.M. mazmutinas cum marito et medietatem
arezamentorum domus mee, si filius fuerit omnia mea mobilia et inmobilia \ei/ relinquo. Tali lege, quod si filius vel filia sine legitima prole vel antequam ad perfectam etatem
perveniat decesserit omnia predicta que eis donavi Raimunde, matri et domine mee, revertatur. Tali lege, quod illa omnibus diebus vite sue totum habeat, teneat,
possideat et expletet sue voluntati. Post mortem, vero, ipsius, revertantur Petro et Iohanni, fratribus meis ambobus vel uni et suis. Si autem defuerint, revertantur sororibus
meis et suis. Sed constituo et mando quod Raimunda, mater mea et domina, habeat plenam licenciam ac potestatem dandi atque distribuendi eis secundum suam volun-
tatem. Et mando quod ille vel illa cui Raimunda, mater mea et domina, domos dederit, donet Suriane, sorori mee et suis, .C. morabetinos, et Ramonete vel suis .C. morabetinos.
Et ille vel illa cui reliquerit villam de Borgis donet Marimunde, sorori mee, annuatim in vita sua, vestes monacales yemales et estivales in anno. Et donet Mariete, sorori mee, si monacha erit, annuatim, monacales vestes yemales et estivales in anno. Volo et constituo quod Raimunda, mater mea, sit tu-
trix et nutrix filii mei vel filie mee et rerum eorum.
Factum hoc testamentum .III. idus madii, anno Incarnacionis Domini .M.CC.XIIII.
Sig(+)num Raimundi de Marimundo, qui hoc firmo et concedo.
Sig(+)num Raimunde, matris eius, Sig(+)num Arnaldi de Sanauga, Sig(+)num Guillelmi Balbi, Sig(+)num Bernardi Vacce,
Sig(+)num Stephani de Za Redorta, Sig(+)num Ferrarii Garrabeu, manumissorum meorum.
Iohannes de Àger scripsit et hoc (Signum) fecit.
Regesta
Tracta de fer una regesta del document i compara.
1214, maig, 13
Testament de Ramon de Marimon. Nomena marmessors la seva mare Ramona, Arnau de Sanaüja, Guillem Balb, Bernat Vaca, Esteve Ça Redorta i Ferrer Garrabeu. Es vol enterrar al costat del seu pare Esteve de Marimon, al monestir de Poblet, on deixa 50 masmudines, entre altres nombrosos llegats a diferents persones properes i familiars, aixi com a institucions religioses i caritatives.
Ho va escriure: Joan d’Àger
ACL (Arxiu Capitular de Lleida), pergamí 4685
Pergamí en bon estat de conservació